Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Nowakowski Marek

Marek Krzysztof Nowakowski

ur. w 1935 roku w m. Warszawa
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 95/2021
Biogram
Był związanym z opozycją pisarzem publikującym antyreżimowe opowiadania w paryskiej „Kulturze” i w drugim obiegu. W 1971 r. był sygnatariuszem listu do władz PRL w sprawie ułaskawienia braci Kowalczyków. W 1973 r. podpisał petycję w obronie kolegów podlegających cenzurze, a w 1974 r.  – „List 15” do władz PRL w obronie Polaków żyjących w ZSRR. W 1976 r. podpisał petycję 101 i list 15, wyrażające protest przeciw zmianom w Konstytucji. W latach 1976-1980 brał czynny udział w działalności Niezależnego Salonu Kulturalnego, prowadzonego przez Tadeusza Walendowskiego.  Utrzymywał stałe kontakty z działaczami KSS KOR - Michnikiem, Kuroniem i innymi. W paryskiej „Kulturze” publikował opowiadania w latach 1969-1983, w tym jako „Seweryn Kwarc” w latach 1969-1977, a w latach 1981-1983 pod własnym nazwiskiem. W pismach drugoobiegowych publikował w latach 1976-1983. W latach 1977-1981 był członkiem redakcji podziemnego pisma „Zapis”, którego był jednym z założycieli i gdzie zamieszczał swoje opowiadania. Publikował również w wydawnictwie NOWa, „Krąg”, Tygodniku Mazowsze- „Solidarność” i w innych podziemnych wydawnictwach. W 1982 r. otrzymał nagrodę „Pulsu” w Londynie, a w 1983 r. - Literacką Nagrodę „Solidarności” i Nagrodę Wolności francuskiego PEN-Clubu. 13 grudnia 1981 r. został zatrzymany przez SB na kilka godzin i poddany przesłuchaniu. Przeprowadzono z nim wówczas rozmowę ostrzegawczą, która nie przyniosła skutku. 7 marca 1984 r. został zatrzymany, a następnego dnia tymczasowo aresztowany i umieszczony w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów. Oskarżono go o współpracę z obcymi organizacjami na szkodę interesów politycznych PRL oraz rozpowszechnianie na Zachodzie opracowań „o treści lżącej i poniżającej ustrój oraz naczelne władze PRL”. 10 lipca 1984 r. skierowano do Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego akt oskarżenia przeciw niemu. Dodatkowo zarzucono mu przestępstwa dewizowe i skazano na karę grzywny. Środowisko literackie podjęło w jego obronie akcje petycji do władz, z żądaniem zwolnienia go z aresztu. Z dniem 22 czerwca 1984 r. został zwolniony z aresztu. 6 sierpnia 1984 r. postępowanie przeciw niemu umorzono na mocy amnestii. Wielokrotnie zastrzegano mu możliwość wyjazdów zagranicznych. W drugiej połowie lat 80. nadal utrzymywał kontakty z działaczami opozycji, prowadził podziemne prelekcje i wydawał poza zasięgiem cenzury antyreżimowe opowiadania, np. opowiadanie „Rozmowa” opublikowane w paryskiej „Kulturze” w 1985 r.
Biogram opracowano na podstawie:
  • materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
Dodatkowe informacje:
Biogram w Encyklopedii Solidarności