Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Broniszewski Józef

Józef Wojciech Broniszewski

ur. w 1938 roku w m. Karczew
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 393/2023
Biogram
W 1980 r. był inicjatorem utworzenia na terenie gminy Karczew struktur Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Utrzymywał ścisłe kontakty z działaczami NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze oraz Komisji Krajowej. 8 marca 1981 r. uczestniczył w zebraniu na którym powołano NSZZ RI „S” w gm. Karczew i został wybrany przewodniczącym Gminnego Komitetu Założycielskiego, następnie był jednym z najaktywniejszych działaczy na tym terenie. Był również członkiem prezydium Wojewódzkiego KZ, wyznaczonym do kontaktów z Kurią Archidiecezji Warszawskiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego kontynuował działalność pod pozorem aktywności w miejscowej radzie parafialnej, której był przewodniczącym do 1985 r., działał także w duszpasterstwie rolników na poziomie województwa, angażując się w organizację różnego rodzaju uroczystości patriotyczno-religijnych. W 1982 r. wziął udział w zbiórce pomocy materialnej i żywnościowej dla internowanych i ich rodzin, którą przekazywał do zainteresowanych przez organizacje kościelne. Latem 1982 r. był jednym z pomysłodawców zwołania w Częstochowie ogólnopolskiego spotkania rolników. Zaś we wrześniu 1982 r. wziął udział w I Ogólnopolskiej Pielgrzymce Rolników Indywidualnych na Jasną Górę, gdzie m.in. odczytał apel o uwolnienie Lecha Wałęsy, osób internowanych i zniesienie stanu wojennego. W 1983 r. podjął próby zorganizowania na terenie gminy Karczew rolniczego związku zawodowego w oparciu o byłych członków NSZZ RI „Solidarność”. W listopadzie 1984 r. był jednym z inicjatorów postawienia na cmentarzu w Karczewie symbolicznego grobu ks. Jerzego Popiełuszki. 18 kwietnia 1985 r. dokonano przeszukania jego miejsca zamieszkania w związku z doniesieniem, iż posiada ulotki przeznaczone do kolportażu. Podczas rewizji odnaleziono egzemplarze drugoobiegowych wydawnictw, pism [w tym wydanych po 1981 r.] oraz innych materiałów z symboliką „Solidarności” (nalepki, plakaty, kalendarze). Ponownie przeszukanie przeprowadzono w jego gospodarstwie 30 sierpnia 1985 r. 10 maja 1987 r. wziął udział w mszy w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie w rocznicę rejestracji NSZZ RI „S”, a następnie uczestniczył w pochodzie, który został zatrzymany przez siły MO. 
W październiku 1987 r. wyjechał do USA, gdzie występował w audycjach „Głosu Ameryki” i Radia „Wolna Europa”. W udzielonych wywiadach krytycznie komentował sytuację rolnictwa w PRL. W 1988 r. został członkiem Wojewódzkiej Rady Rolników „Solidarność”, która ogłosiła wówczas podjęcie jawnej działalności.
W latach 1982-1989 był rozpracowywany przez SB. W tym okresie wielokrotnie przeprowadzano z nim tzw. „rozmowy ostrzegawcze”, a on i jego rodzina byli inwigilowani przez tajnych współpracowników. Po wyjeździe Pana Józefa Wojciecha Broniszewskiego do USA podjęto działania administracyjne, które miały doprowadzić do ukarania go za odłogowanie uprawianej przez niego ziemi, a także inspirowano próby skompromitowania jego osoby w mediach krajowych.
Biogram opracowano na podstawie:
  • materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
  • publikacji:
    • Andrzej W. Kaczorowski, Zakroczymska „Solidarność” rolnicza (1980-1990), Kurier Zakroczymski nr 18/2021, Wydanie Specjalne na czterdziestolecie NSZZ RI „Solidarność”
Dodatkowe informacje:

Katalog Biura Lustracyjnego IPN