Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Iwaszko Janusz

Janusz Józef Iwaszko

ur. w 1948 roku w m. Łyniew
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 130/2023
Biogram
Był współorganizatorem strajku w Lokomotywowni i Węźle PKP Lublin w dniach 16-19 lipca 1980 r., członkiem Komitetu Strajkowego. Podczas strajku m.in. udzielił wywiadu Radiu Wolna Europa. Od 18. 08.1980 r. był sekretarzem nowo wybranej Rady Zakładowej Związków Zawodowych Pracowników Kolejowych przy Lokomotywowni PKP Lublin; współautorem, w dniu 25.08.1980 r., Listu z poparciem dla strajkujących na Wybrzeżu, przesłanego do Gdańska dzięki kierownikom pociągów i rozprowadzonego we Wschodniej DOKP. We wrześniu 1980 r. był współorganizatorem Komitetu Założycielskiego w Lokomotywowni i Węźle PKP Lublin. Pełnił funkcję sekretarza Komisji Oddziałowej w Lokomotywowni. Był również przewodniczącym zespołu ds. propagandy, informacji i kolportażu w Komisji Węzłowej PKP Lublin. Jako reprezentant „Solidarności” Wschodniej DOKP był w dniach 21-29.10.1980 r. uczestnikiem głodówki kolejarzy we Wrocławiu. Od października 1980 r. był również członkiem Międzyokręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy we Wrocławiu. Był delegatem na I WZD Regionu Środkowo-Wschodniego i wybrany został do Zarządu Regionu. 13.12.1981 r. został internowany i osadzony w Ośrodku Odosobnienia we Włodawie i w Lublinie, w skutek czego znacznie pogorszył się stan jego zdrowia. Po zwolnieniu z internowania 24.07.1982 r. podjął działalność związkową w nielegalnych strukturach „Solidarności” i aktywnie uczestniczył w pracach podziemnej Komisji Zakładowej NSZZ „S” Węzła PKP, wchodząc w skład jej władz. 8.10.1982 r. został zatrzymany w związku z podejrzeniem o kolportaż ulotek w Lokomotywowni i powtórnie internowany. Przetrzymywany był w AŚ w Lublinie, zwolniony 9.12.1982 r. W czerwcu 1983 r. był współzałożycielem, a następnie współwydawcą „Biuletynu Informacyjnego Kolejarzy” organu Tymczasowej KZ Kolejarzy Węzła Lublin. Jednocześnie był organizatorem druku i kolporterem pisma. Zaangażowany był także w działalność jawnego Kolejarskiego Honorowego Krwiodawstwa, wykorzystywanego do kontaktów z podziemiem (spotkania, kolportaż). Czynnie zaangażował się również w działalność Krajowego Duszpasterstwa Kolejarzy, które było miejscem spotkań kręgów opozycyjnych. Organizowane tam były uroczystości patriotyczno-religijne i rocznicowe np. kolejne rocznice lipca pod pomnikiem-krzyżem na terenie Lokomotywowni Lublin, pielgrzymki kolejarzy na Jasną Górę, 25 listopada w święto patronki kolejarzy Św. Katarzyny. W 1983 roku przed wizytą Jana Pawła II w Polsce był inicjatorem dekorowania pociągów m.in. flagami papieskimi. W 1989 roku podjął działania zmierzające do wznowienia legalnej działalności NSZZ „Solidarność” we Wschodniej DOKP, uczestniczył w spotkaniach Komitetów Założycielskich NSZZ „S” Regionu Środkowowschodniego z udziałem przedstawicieli Tymczasowego Zarządu Regionu Środkowowschodniego „Solidarność”. Z powodu swojej działalności był inwigilowany i kontrolowany przez SB, wielokrotnie wzywany na rozmowy ostrzegawcze oraz zatrzymywany na 48 godzin, a w jego domu przeprowadzano przeszukania.
Biogram opracowano na podstawie:
  • materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
  • publikacji:
    • NSZZ Solidarność 1980-1989 t.5 Polska Środkowo-Wschodnia, Wydawnictwo IPN pod red. Łukasza Kamińskiego i Grzegorza Waligóry, Warszawa 2010
    • Marcin Dąbrowski NSZZ „Solidarność” Region Środkowo-Wschodni w latach 1980-1981, IPN, Lublin 2014
    • Encyklopedia Solidarności hasła rzeczowe: Głodówka Kolejarzy w Lokomotywowni Wrocław Główny
    • Encyklopedia Solidarności hasła rzeczowe: Ośrodki Odosobnienia dla Internowanych we Włodawie i Lublinie
    • Encyklopedia Solidarności hasło rzeczowe: Biuletyn Informacyjny Kolejarzy