Stanisław Zając

Był aktywnym członkiem AK, później WiN. W 1945 roku został aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym NKWD przy ul. Probostwo w Lublinie, zwolniony w marcu 1946 r. Podczas odbywania służby wojskowej „za rozsiewanie wrogiej propagandy” został skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Krakowie na karę 1,5 roku pozbawienia wolności. Po powrocie do rodzinnej miejscowości Kanie przystąpił w 1954 roku do organizacji „Polski Związek Obrony Ojczyzny” i przyjął pseudonim „Rysiek”. W kwietniu 1955 roku w zabudowaniach Stanisława Zająca przeprowadzone zostało przeszukanie celem odnalezienia przechowywanej broni. Stanisław Zając zaczął się wówczas ukrywać przed aresztowaniem. Został zatrzymany 31.07.1955 r. przez WU d/s BP w Katowicach podczas próby przekroczenia granicy z Czechosłowacją i osadzony w areszcie. 10.08.1955 r. został przekazany do Wydz. III WU d/s BP w Lublinie. W dniu 25.02.1957 roku z powodu choroby (gruźlica) został zwolniony, jednakże 8.01.1959 r. został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu, a w dniu 3.04.1959 r. skazany przez Sąd Powiatowy w Chełmie na półtora roku więzienia. Zwolniony, ze względu na stan zdrowia, w maju 1960 roku. Po zwolnieniu z więzienia nadal objęty był inwigilacją. W 1974 roku, przed obchodami XXX-lecia PRL, przeprowadzono z nim rozmowę ostrzegawczą. W 1981 roku Stanisław Zając zaangażował się w tworzenie struktur NSZZ RI „Solidarność” w Kaniem i gminie Rejowiec. Pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu Gminnego NSZZ RI „Solidarność” oraz członka MKZ w Chełmie. We wrześniu 1981 roku uczestniczył aktywnie w rozpowszechnianiu ulotek i plakatów nawołujących do niepłacenia przez rolników trzeciej części podatku gruntowego. Z powodu aktywnej działalności w NSZZ „Solidarność” w dniu 13.12.1981 r. został internowany i osadzony w ZK w Chełmie, a następnie w Ośrodku Odosobnienia we Włodawie. Zwolniony na podstawie decyzji o uchyleniu internowania z 25.01.1982 r. W 1984 roku Stanisław Zając został objęty postępowaniem prokuratorskim, a w jego zabudowaniach przeprowadzono przeszukanie celem odnalezienia wydawnictw bezdebitowych.