Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Kapturkiewicz-Szewczyk Maria

Maria Kapturkiewicz-Szewczyk

ur. w 1931 roku w m. Tymbark
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 535/2022
Biogram
Instruktor plastyczny w Młodzieżowym Domu Kultury w Puławach, współorganizatorka imprez kulturalnych w rocznice patriotyczne oraz spotkań z artystami. Od 1975 r. prowadziła (z mężem Bogdanem Szewczykiem) w swojej pracowni artystyczno-plastycznej w Puławach – tzw. „Zachcie” (nazwa w nawiązaniu do warszawskiej „Zachęty”) spotkania osób z Puław o poglądach niezależnych i opozycyjnych. W 1977 roku była współinicjatorką spotkań w „Zachcie” w ramach Uniwersytetu Latającego. Pod szyldem Towarzystwa Kursów Naukowych, z którym nawiązała kontakt poprzez KIK w Warszawie, do 1980 roku odbyło się kilkanaście spotkań z przedstawicielami niezależnych środowisk politycznych i kulturalnych. Jednocześnie w latach 1977-1978 była kolporterką wydawnictw niezależnych (m.in. „Opinia”, „Spotkania. Niezależne Pismo Młodych Katolików”, „Głos”) odbieranych z Warszawy. W 1978 roku rozkolportowała 200 sztuk pierwszej ulotki wykonanej w Puławach (znaleziona w Warszawie ulotka zawierająca apel o treści antysowieckiej, sfotografowana i powielona metodą heliograwiury przez B. Szewczyka). Również w 1978 r. była współorganizatorką w „Zachcie” niezależnych obchodów 11 listopada (m.in. odsłonięto pamiątkowy kamień z wyrytym przez nią napisem). W kwietniu 1980 r. była organizatorką akcji ustawienia krzyża katyńskiego, następnie tzw. górki katyńskiej na cmentarzu komunalnym w Puławach. W lipcu 1980 r. wydrukowała z mężem ok. 200 własnoręcznie zaprojektowanych ulotek ośmieszających igrzyska olimpijskie w Moskwie, a w sierpniu 1980 r. plakaty z podobizną Lecha Wałęsy. Była również współinicjatorką zbiórki pieniędzy dla strajkujących stoczniowców. Od chwili powstania NSZZ „Solidarność” zaangażowała się w działalność związkową, była przewodniczącą KZ w Młodzieżowym Domu Kultury w Puławach. Wchodziła również w skład powołanego w styczniu 1981 r. Komitetu Założycielskiego KIK w Puławach, a po ukonstytuowaniu się Zarządu pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego. Po 13 grudnia 1981 r., mimo wielokrotnych rewizji w mieszkaniu, kontynuowała organizację niezależnych spotkań w „Zachcie”. Zaangażowana była również w działalność wydawniczą i kolporterską. Rozpowszechniała m.in. sprowadzany z Warszawy „Tygodnik Wojenny” i inne pisma niezależne. Dla wydawnictwa „Familia”, którego była współzałożycielką zaprojektowała szereg znaczków Podziemnej Poczty „Solidarność”. Opracowała także szatę graficzną dla wszystkich wydawanych przez „Familię” pozycji. W latach 1985 -1989 drukowała na powielaczu ukrytym w piwnicy w „Zachcie” (z Wacławem Hennelem i Wiesławem Rymkiewiczem) ulotki i pisma dla NZS W Lublinie, których zleceniodawcą i odbiorcą był Dariusz Kocuń. W 1989 roku aktywnie uczestniczyła w kampanii wyborczej KO „S”. Na potrzeby kandydatów KO w Puławach, zwłaszcza Ignacego Czeżyka, wykonała plansze i plakaty wyborcze.
Biogram opracowano na podstawie:
  • materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
  • publikacji:
    • M. Dąbrowski, NSZZ „Solidarność” Ziemia Puławska w latach 1980-1981, IPN, Lublin 2016
    • M. Dąbrowski NSZZ „Solidarność” Region Środkowo-Wschodni w latach 1980-1981, IPN, Lublin 2014
    • Małgorzata Choma-Jusińska, Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, IPN, Warszawa-Lublin 2009
    • NSZZ Solidarność 1980-1989 t. 5 Polska Środkowo-Wschodnia, Wydawnictwo IPN pod red. Łukasza Kamińskiego i Grzegorza Waligóry, Warszawa 2010
    • Zenobia Kitówna, Nasz jest ten dzień. Nauczyciele Regionu Środkowo-Wschodniego wobec komunizmu w latach 1980-1989, Sandomierz 2011