
Maria Stefania Żychowska
ur. w 1933 roku
w m. Częstochowa
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr
46/2025
Biogram
Archiwistka i historyk, wieloletnia kierownik tarnowskiego oddziału Archiwum Państwowego w Krakowie, od 1984 r. członkini Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce w Krakowie. Od najmłodszych lat związana z harcerstwem, instruktorka, w tym w latach 1957-64 drużynowa 10 Tarnowskiej Drużyny Harcerek im. Partyzantów AK Oddziału „Regina II”. W pracy instruktorskiej propagowała i wdrażała w życie model harcerstwa międzywojennego, opartego o idee skautowskie, przeciwstawiając się przekształceniom ruchu harcerskiego w duchu komunistycznym, w szczególności starając się w pracy wychowawczej kultywować pamięć do tarnowskich żołnierzach Armii Krajowej, m. in. organizując rajdy szlakiem batalionu AK „Barbara” i nawiązując współpracę z międzywojennymi instruktorami harcerskimi. Jako historyk autorka monografii tarnowskiego harcerstwa „Harcerstwo tarnowskie 1910-1975” i „Harcerstwo Ziemi Tarnowskiej 1910-1939” oraz licznych artykułów o tej tematyce, a także wystawy „Harcerstwo w dziejach Tarnowa 1910-1980”, ważnej dla odnowy harcerstwa, eksponowanej w Muzeum Okręgowym w Tarnowie jesienią 1980 r. W późniejszych latach przewodnicząca Chorągwianej Komisji Historycznej ZHP w Tarnowie. Od 1980 r. członek NSZZ „Solidarność”. W latach 1980-82 w składzie tarnowskiego Kręgu Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego. W latach 80. związana z Duszpasterstwem Harcerek i Harcerzy, będąc czynną przy organizacji harcerskiej Białej Służby podczas papieskiej mszy świętej w Tarnowie w 1987 r. W 1989 r. sygnatariuszka komunikatu w sprawie utworzenia Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, a następnie instruktorka Związku Harcerstwa Polskiego, rok założenia 1918 (od 1990 r. członkini Głównej Kwatery Harcerek, od 1992 r., po połączeniu obu organizacji harcerskich, w ZHR).
Biogram opracowano na podstawie:
- materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
- publikacji:
- A. F. Baran, "Walka o kształt harcerstwa w Polsce (1980-1990. Niepokorni i niezależni, Warszawa 2007"