Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Marczuk Stanisław

Stanisław Marian Marczuk

ur. w 1935 roku w m. Doktorce
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 513/2015
Biogram
Stanisław Marczuk od 1980 do 1989 r. prowadził aktywną działalność opozycyjną w strukturach NSZZ ,,Solidarność” na terenie województwa białostockiego. W sierpniu 1980 r. uczestniczył w strajku zorganizowanym w Fabryce Przyrządów i Uchwytów ,,Ponar-Bial” (dalej: FPiU w Białymstoku). Od września 1980 r. pełnił funkcję sekretarza Komitetu Założycielskiego ,,S” oraz przewodniczącego Komisji Zakładowej przy FPiU. Od października 1980 r. był członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ ,,S” w Białymstoku. W maju 1981 r. współorganizował wystawę książek Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA w FPiU w Białymstoku. W czerwcu 1981 r. był delegatem na I Walny Zjazd Delegatów NSZZ ,,S” Region Białystok. Został wówczas przewodniczącym Zarządu Regionu. Był także delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów oraz członkiem Krajowej Komisji Porozumiewawczej.
13 grudnia 1981 r. uniknął internowania i pozostawał w ukryciu kontynuując działalność w podziemnych strukturach NSZZ ,,S”. W grudniu 1981 r. był inicjatorem działalności Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Od marca 1982 r. działał jako przewodniczący Tymczasowej Komisji Regionalnej. 
Po ujawnieniu się w lutym 1983 r. pozostawał bez zatrudnienia aż do 1989 roku. W tym czasie aktywnie koordynował działania opozycyjne w regionie. Angażował się w druk i kolportaż nielegalnej prasy i wydawnictw. Utrzymywał stały kontakt z przedstawicielami NSZZ ,,S” w Gdańsku i Warszawie. Wielokrotnie uczestniczył w uroczystościach, manifestacjach rocznicowych i patriotycznych, sygnował ulotki wzywające do bojkotu wyborów do rad narodowych i parlamentu. W grudniu 1987 r. został ukarany przez kolegium ds. wykroczeń za rozpowszechnianie nielegalnych wydawnictw, a w styczniu 1988 r., ponownie, za kierowanie nielegalnym zgromadzeniem. 
W październiku 1988 r. zorganizował jawną Regionalną Komisję Wykonawczą ,,S” Region Białystok. Podjął starania o legalizację i rejestrację struktur związkowych w regionie. Od kwietnia 1989 r. pełnił funkcję przewodniczącego w Tymczasowym Zarządzie Regionu. Był członkiem Komitetu Obywatelskiego ,,S” Ziemi Białostockiej. 
W związku z aktywną działalnością w tworzeniu regionalnych struktur ,,S” został objęty przez SB stałą inwigilacją, obserwacją i kontrolą korespondencji. 
Biogram opracowano na podstawie:
  • materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
  • publikacji:
    • • M. Kietliński, Ćwierć wieku Podlaskiej Solidarności. NSZZ ,,Solidarność” Region Białystok 1980-2005, Białystok 2005
    • • K. Sychowicz, NSZZ ,,Solidarność” Region Białystok, [w:] NSZZ Solidarność 1980-1989, t. 5, Polska środkowo-wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.