Franciszek Bachleda-Księdzularz
ur. w 1947 roku
w m. Zakopane
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr
40/2024
Biogram
Nauczyciel w Zespole Szkół Zawodowych w Zakopanem, związany także zawodowo z Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem. Ponadto działacz zakopiańskiego oddziału Związku Podhalan, a przede wszystkim miłośnik i propagator kultury góralskiej, poeta piszący gwarą, autor przekładów na język gwarowy, a także choreograf góralskich zespołów folklorystycznych. W aktywności społecznej i artystycznej, w której starał się uwypuklać związki kultury góralskiej z obrzędowością religijną, związany z lokalnym Kościołem, krzewiciel idei chrystianizmu. Jesienią 1980 r. członek Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Muzeum Tatrzańskim. Ponadto inicjator powołania struktur rolniczych związków zawodowych na Podhalu. Czynny przy powołaniu struktur „Solidarności Wiejskiej” w Zakopanem i Kościelisku, członek Komitetu Organizacyjnego „Solidarności Wiejskiej” Regionu Podhala, Spisza i Orawy, uczestnik zjazdu zjednoczeniowej rolniczych związków zawodowych w Poznaniu w marcu 1981 r., a następnie członek Zarządu Regionalnego „Solidarności” Rolników Indywidualnych Podhala, Spisza i Orawy. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w dniu 13 grudnia 1981 r. internowany. Osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Rzeszowie – Załężu. Zwolniony w dniu 24 grudnia 1981 r. W tym czasie pozbawiony posady nauczyciela w Zespole Szkół Zawodowych, której ponowne objęcie mu uniemożliwiono. Po zatrudnieniu przez parafię pw. Świętej Rodziny w Zakopanem organizator pielgrzymek parafialnych (m. in. do Watykanu, Częstochowy, ale też do grobu ks. Jerzego Popiełuszki w Warszawie), uroczystości kościelnych oraz wydarzeń parafialnych, a także wielu niezależnych wydarzeń kulturalnych. Prowadził także zajęcia, nazwane czwartkami duchowymi, początkowo poświęcone gwarze podhalańskiej, z czasem przekształcone w wykłady dotyczące kultury góralskiej, historii Kościoła oraz zasad wiary chrześcijańskiej. Brał udział w działalności duszpasterstw rolników, aktywny także w ramach Związku Podhalan (od 1987 r. prezes Związku). Powyższa działalność, formalnie legalna, poprzez przyjęte formy wyrazu, miała opozycyjny charakter, kontestacyjny wobec władz. W dniu 1 maja 1983 r. uczestnik kontrmanifestacji zorganizowanej przez podziemną „Solidarność” w Zakopanem. Brał także udział w mszy świętej odprawionej w rocznicę śmierci gen. Boruty – Spiechowicza w dniu 12 października 1986 r. Począwszy od 1988 r. inicjator działań mających na celu przywrócenie nazwy ulicy Marszałka Józefa Piłsudskiego w Zakopanem.
Biogram opracowano na podstawie:
- materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej