Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Krzyż Wolności i Solidarności

Jan Mieczysław Ryszawy

ur. w 1946 roku w m. Budzów
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 45/2020
Biogram
Pan Jan Ryszawy był pracownikiem Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej. Należał do NSZZ „Solidarność” przy ww. zakładzie pracy. 
Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w licznych akcjach protestacyjnych organizowanych przez środowisko opozycyjne na terenie FSM w Bielsku-Białej i poza zakładem. 
Pan Jan Ryszawy zajmował się również zbiórką pieniędzy przeznaczonych na pomoc dla osób internowanych i ich rodzin. W IV 1983 r. nawiązał współpracę z Regionalną Komisją Wykonawczą Trzeci Szereg NSZZ „Solidarność” Region Podbeskidzie. W ramach prowadzonej działalności, zajmował się produkcją i kolportażem nielegalnych wydawnictw oraz nadawaniem audycji Radia „Solidarność”. W dniu 30  IX 1983 r. Pan Jan Ryszawy został zatrzymany, a znajdujący się w jego miejscu zamieszkania nadajnik, zarekwirowany. 1 X 1983 r. Prokuratura Rejonowa w Bielsku-Białej postawiła Panu Janowi Ryszawemu zarzut działalności w zdelegalizowanym NSZZ „Solidarność”, poprzez przechowywanie urządzeń nadawczych. W dniu 5 X 1983 r. Wydział Śledczy WUSW  w Bielsku-Białej wydał Postanowienie o zastrzeżeniu wyjazdu zagranicę dla Pana Jana Ryszawego w okresie od 5 X 1983 r. do 5 X 1985 r., uzasadniając to podejrzeniem nielegalnej działalności w podziemnych strukturach NSZZ „Solidarność” na terenie Bielska – Białej i okolic. W dniu 27 I 1984 r. Prokuratura Wojewódzka w Bielsku-Białej wydała Postanowienie o zmianie zarzutów, stwierdzając w nim, iż Pan Jan Ryszawy od IV do IX 1983 r. brał udział w zdelegalizowanym NSZZ „Solidarność” na terenie Bielska-Białej  i okolic, poprzez przechowywanie nadajnika, udział w emisji audycji nielegalnego radia „Solidarność” oraz kolportaż nielegalnych wydawnictw. W rezultacie w dniu 25 VII 1984 r. Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej umorzył postępowanie wobec Pana Jana Ryszawego. Dopiero wyrok Sądu Najwyższego w Warszawie Izby Karnej z dnia 22 IX 1994 r., uchylił postanowienie Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej z 25 VII 1984 r.  i uniewinnił Pana Jana Ryszawego od popełnienia zarzucanych mu czynów.
Biogram opracowano na podstawie:
  • materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
  • oświadczeń świadków
  • publikacji:
    • Dariusz Węgrzyn, Od pierwszego strajku do „Trzeciego Szeregu”. NSZZ „Solidarność” Region Podbeskidzie (1980-1983). Opis konfliktu politycznego. Wydawnictwo IPN, Katowice 2013