Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Różańska Aleksandra

Aleksandra Zofia Różańska

ur. w 1951 roku w m. Toruń
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 94/2021
Biogram
Aleksandra Różańska (poprzednio Wygocka) była pracownikiem Zakładów Włókien Chemicznych „Elana” w Toruniu. Od dnia 13 grudnia 1981 r. do 1989 r. prowadziła działalność w nielegalnych zakładowych strukturach NSZZ „Solidarność”.
Tuż po wprowadzeniu stanu wojennego ukrywała w swoim mieszkaniu przeznaczonego do internowania działacza „Solidarności”.
W latach 1982-1983 udostępniała mieszkanie na potrzeby kolportażu książek drugiego obiegu i nielegalnych czasopism rozprowadzanych w toruńskich zakładach pracy. W 1984 r. była członkiem Tajnego Komitetu Strajkowego w „Elanie”.
Współkierowała siecią kolportażu i sama zajmowała się kolportażem prasy niezależnej i ulotek na terenie zakładu pracy. Współorganizowała zakładową „Wszechnicę Związkową” i „Latającą Biblioteką”. Zbierała składki członkowskie przeznaczone na pomoc dla rodzin osób uwięzionych oraz organizowała podpisy pod zbiorowymi petycjami do władz w sprawie uwolnienia więźniów politycznych i pod wnioskami do władz Samorządu Pracowniczego w sprawie poręczenia za zatrzymanych związkowców z „Elany”. Zajmowała się też organizowaniem i zleceniami druku ulotek okazjonalnych oraz brała udział w organizacji kolportażu nielegalnych wydawnictw na terenie miasta Torunia.
W październiku 1985 r. została objęta śledztwem w sprawie kolportażu wydawnictw bezdebitowych na terenie zakładów pracy i miasta Torunia. W dniu 23 grudnia 1985 r. została przesłuchana w charakterze podejrzanej i przedstawiono jej zarzut popełnienia przestępstwa, tj. rozkolportowania wydawnictw bezdebitowych nawołujących w swej treści do wywołania niepokoju publicznego lub rozruchów poprzez przesłanie za pośrednictwem poczty do kilkudziesięciu osób ulotek „Dlaczego bojkot”. Prowadzone przeciwko niej dochodzenie zostało umorzone dnia 31 stycznia 1986 r.
W związku z prowadzoną działalnością opozycyjną była inwigilowana przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 1982-1986 oraz zastrzeżono jej możliwość wyjazdów zagranicznych na okres 2 lat.
Biogram opracowano na podstawie:
  • materiałów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej
  • oświadczeń świadków
  • publikacji:
    • W. Polak, „Czas ludzi niepokornych” Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” i inne ugrupowania niezależne w Toruniu i Regionie Toruńskim (13 XII 1981 – 4 VI 1989), Toruń 2003