Krzyż Wolności i Solidarności
Lista osób odznaczonych
Hardt Maria

Maria Hardt

ur. w 1953 roku w m. Górka Pabianicka
Odznaczenie KWiS zostało nadane postanowieniem Prezydenta RP nr 478/2022
Biogram
Od 1976 r. współpracowała z Komitetem Obrony Robotników. Wraz z mężem Wojciechem Hardtem przepisywała i kolportowała wydawnictwa sygnowane przez KOR, zajmowała się również zbiórką pieniędzy dla rodzin represjonowanych robotników z Ursusa i Radomia. Od 1977 r. prowadziła działalność w ramach Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), uczestniczyła w druku pierwszych numerów miesięcznika „Opinia”, sygnowanego przez tę organizację. Do 1980 r. brała udział w druku i kolportażu wydawnictw drugiego obiegu. Współpracowała z niezależnym wydawnictwem Biblioteka Literacka i Historyczna.
Od 1980 r. była członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Po 13 grudnia 1981 r. organizowała pomoc materialną dla rodzin internowanych i więzionych działaczy. W domu państwa Hardtów ukrywali się przed władzami działacze niepodległościowi Piotr Krawczyk i Marian Piłka. Miejsce to było również punktem spotkań dla środowiska Ruchu Młodej Polski. W latach 80. w jej mieszkaniu przechowywano nielegalne wydawnictwa, były tam również organizowane spektakle Teatru Domowego Ewy Dałkowskiej i Emiliana Kamińskiego, pokazy filmów drugiego obiegu. W tym okresie była także organizatorką kolportażu wydawnictw podziemnych na terenie Grodziska Mazowieckiego, Żyrardowa i Warszawy (odbiór, transport, dystrybucja), była również odpowiedzialna za prowadzenie biblioteki książek drugiego obiegu. 
W 1989 r. uczestniczyła w pracach Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Grodzisku Mazowieckim.
Biogram opracowano na podstawie:
  • oświadczeń świadków
  • publikacji:
    • Niepokorni 1976-1989. Mieszkańcy powiatu grodziskiego na rzecz wolności, red. M. Jurgo-Puszcz, W. Hardt, Milanówek 2012
    • Szliśmy po zwycięstwo. Wspomnienia założycieli Obywatelskiego Komitetu Wyborczego w Grodzisku Mazowieckim, Krzysztof Bońkowski, Grodzisk Mazowiecki 2009